FUAT SEZGİN (1924-2018)
01/07/2025"Batı medeniyeti, İslam medeniyetinin çocuğudur."
Çalışkanlığı ve üretkenliğiyle çağına ışık tutan İslam bilimi tarihi araştırmacısı Prof.Dr. Fuat Sezgin’i vefatının sene-i devriyesinde rahmet ve saygıyla anıyoruz.
Ekrem ERDEM
Genel Başkan
FUAT SEZGİN (1924-2018)
24 Ekim 1924'te Bitlis'te dünyaya geldi. Sezgin, ilkokulu Doğubayazıt'ta, ortaokul ve liseyi ise Erzurum'da okuduktan sonra 1943'te İstanbul'a geldi. Çocukluğundan itibaren mühendis olmak isteyen Sezgin, bir tavsiye üzerine katıldığı İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsünde görev alan Alman doğu bilimci Hellmut Ritter'in semineri sonrasında akademik hayatının yönünü değiştirdi. Sonrasında aynı enstitüde, alanının en önemli uzmanlarından olan Ritter'in öğrencisi olan Sezgin, hocasının bilimlerin temelinin İslam bilimlerine dayandığını belirtmesi üzerine bu alana yoğunlaştı. Sezgin, 1951'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesini bitirdikten sonra Arap Dili ve Edebiyatı üzerine çalışmaya başlayarak, 1954'te "Buhari'nin Kaynakları" adlı teziyle doktor ünvanı aldı. Bu teziyle Sezgin, hadis kaynağı olarak İslam kültüründe önemli bir yere sahip olan Buhari'nin (810-870) bilinenin aksine sözlü kaynaklara değil, yazılı kaynaklara dayandığı tezini ortaya attı. Bu yazılı kaynakların İslam'ın erken dönemine hatta 7. yüzyıla kadar gittiğini ortaya koydu. Sezgin'in bu tezi, oryantalist çevrelerde büyük yankı uyandırdı. Kendisine daha önce yurt dışından yapılan çok sayıda teklifi ülkesine olan sevgisi ve bağlılığı dolayısıyla reddeden Sezgin, verilen karar sonrasında iki ABD'li ve Frankfurt Üniversitesi eski rektörü olan dostlarına mektup yazıp yurt dışına gitmek istediğini belirtti. Sezgin, üçünden de kendisini memnuniyetle kabul edeceklerine dair cevap gelmesinin ardından Frankfurt'u tercih etti. Frankfurt Üniversitesinde misafir doçent olarak ders vermeye başlayan Sezgin, Cabir bin Hayyan üzerine hazırladığı tezle 1966'da profesör oldu. Sezgin, bilimsel çalışmalarını "Arap-İslam kültürünün tabii bilimler tarihi" alanında yoğunlaştırdı. 1966'da İslam uygarlık tarihçisi Ursula Sezgin'le evlendi. Bu evlilikten 1970'te kızı Hilal dünyaya geldi. Prof. Dr. Sezgin, 1982'de J. W. Goethe Üniversitesine bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsünü ve bir yıl sonra da müzesini kurdu. Sezgin, direktörlüğünü yürüttüğü enstitünün müzesinde Müslüman bilginlerce yapılmış aletlerin, bilimsel araç ve gereçlerin numunelerini büyük bir özenle yaptırıp, burada sergiledi. Fuat Sezgin, insanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar sahasında yazılan en kapsamlı eser olarak gösterilen Arap-İslam Bilim Tarihi'nin ilk cildini 1967'de tamamladı. Sezgin, eserinin 18. cildini yazarken 30 Haziran 2018'de tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Sezgin, Fatih Camisi'nde devlet erkanı, akademisyenler ve vatandaşların da katıldığı kalabalık bir cemaat eşliğinde kılınan cenaze namazının ardından Gülhane Parkı'nda toprağa verildi.
